Geplaatst op: 15-08-2022

Lesgeven zonder diploma? Dat kan!

Lesgeven zonder diploma? Misschien wil jij graag lesgeven, maar heb je géén passend diploma. Ook dan zijn er mogelijkheden. En dat is niet voor niets. De personeelstekorten in het onderwijs zijn gigantisch. Iedereen met ervaring en talent voor kennisoverdracht en begeleiden van (jong)volwassen kan een waardevolle bijdrage leveren. Voor de klas of in de ondersteuning. Zodat kinderen en (jong) volwassenen toch het onderwijs krijgen dat zij nodig hebben.

6 manieren om zonder diploma les te geven

Hier zijn 6 manieren waarop je toch kunt starten

Voor veel mensen is het een droom om voor de klas te staan. Ben jij zo iemand? Is jouw loopbaan een andere kant op gerold? En heb jij niet het juiste diploma om bevoegd les te geven, of denk je dat? In de volgende gevallen kan het zo maar zijn dat jij toch les mag geven:

Als tijdelijke vervanger bij afwezigheid

Tijdelijke vervanging bij afwezigheid (door bijvoorbeeld zwangerschap) en vacatures die moeilijk in te vullen zijn. Jij mag dan maximaal 1 jaar lesgeven. Daarna moet jij in opleiding om te kunnen blijven lesgeven.

Lesgeven in een ander vak dan jouw bevoegdheid

Als jij een lesbevoegdheid hebt voor een ander vak, mag je tijdelijk lesgeven in een ander vak. Dan ben je ‘andersbevoegd’. Jij mag maximaal 2 jaar lesgeven en moet in opleiding gaan voor dat vak. Het is mogelijk deze periode met nog eens 2 jaar te verlengen.

Als student van lerarenopleiding

Als student van een lerarenopleiding mag jij 5 maanden tot maximaal 2 jaar benoembaar lesgeven. Hoe lang je dat mag doen, verschilt per lerarenopleiding. Studenten van HBO-lerarenopleidingen moeten wel voldoende studiepunten behaald hebben voordat ze les mogen geven.

Als zij-instromer met een geschiktheidsverklaring

Als zij-instromer mag jij maximaal 2 jaar benoembaar lesgeven. Deze periode mag met 2 jaar worden verlengd. Met de juiste vooropleiding en werkervaring kun jij als zij-instromer uit het beroep een bevoegdheid behalen én tegelijkertijd lesgeven in het onderwijs. Daarvoor kun je een geschiktheidsverklaring aanvragen bij een lerarenopleiding.

Leraren met een tweedegraads bevoegdheid

Als je 1e graads lesgeeft en je bent 2e graads bevoegd, dan ben je ‘onderbevoegd’. Jij mag maximaal 1 jaar 1e graads lesgeven. Dit kent ook een voorwaarde, nl. dat je meer dan de helft van de lessen in de onderbouw geeft. De school mag deze constructie voor maximaal 5% van de lessen in de bovenbouw toepassen. Scholen moeten dit melden bij de Inspectie van het Onderwijs.

Lesgeven als gastdocent

Een gastdocent heeft belangrijke kennis uit de samenleving of het bedrijfsleven. Mensen met kennis van een vak kunnen een beperkt aantal uren lesgeven als gastdocent. Hiervoor is geen onderwijsbevoegdheid nodig. De gastdocent valt onder de verantwoordelijkheid van een bevoegde leraar. Een gastdocent mag gemiddeld 6 uur per week les geven. In het HAVO/VWO geven gastdocenten les in het ‘vrije’ deel. Hier gelden strenge voorwaarden.

Valentijn Brandt
Auteur
Studeerde Fotografie in Den Haag en Sociologie in Nijmegen. Hier schrijft hij over HR strategie en ontwikkelingen in het MBO en VO onderwijs. Valentijn Brandt (Amsterdam, 1981) is vader van twee schoolgaande kinderen.
Metafoor onderwijs footer logo
Metafoor onderwijs footer logo