

Hoe zorg je voor een sterk team in tijden van grote verandering? Toen het Entree-team van mboRijnland in Zoetermeer vorig jaar opnieuw vormgegeven moest worden koos interim-teamleider Jeanine Isenia voor een duidelijke route: luisteren, verbinden en duidelijkheid geven. Samen met huidig teamleider Leffert Klok blikt ze terug op de vorming van een succesvol team.
Het is een gezellige drukte bij het mboRijnland in Zoetermeer: de entree-studenten zijn net weer begonnen en maken kennis door middel van spellen als ‘de vloer is lava’. Buiten staat een Turkse pizza kraam. De sfeer is goed, ‘we gaan er een mooi jaar van maken samen’ zegt een docent terwijl hij een student op de schouders slaat.
Binnen zit Leffert Klok. Om de start van het nieuwe schooljaar te vieren is zijn kantoor door een van de docenten versiert met gouden slingers. Vanaf nu zwaait hij in zijn eentje de scepter over het Entree-team. Oud-teamleider Jeanine Isenia nam vlak voor de zomer afscheid en zet nu haar talenten in als kwartiermaker van de ISK 16 + locatie Leiden van mboRijnland. Voor het gesprek is ze weer even terug op haar oude werkplek.
We spoelen de tijd pakweg een jaar terug: Jeanine stapt binnen als interim-teamleider. Haar opdracht: van het Entree-team een zelfstandig opererend team maken. Het team werkte tot dan toe nauw samen met niveau 2: ze deelden niet alleen een teamleider, werkplekken, lokalen, docenten en processen maar ook de dagstart en dagsluit.
De processen en organisatie werden grotendeels door collega’s van niveau 2 gecoördineerd. Tegelijkertijd waren er binnen het Entree-team juist relatief veel docenten met minder onderwijservaring. Er moesten nieuwe routines komen, taken moesten opnieuw worden verdeeld én er moesten nieuwe collega’s worden aangenomen.
1. Investeer in relaties vanaf dag één
Plan persoonlijke gesprekken met alle teamleden. Luister niet alleen naar hun werkervaring, maar ook naar wie ze zijn en wat hen motiveert in het onderwijs.
2.Geef routine nieuwe betekenis
Gebruik dagstarts of vergaderingen niet alleen voor mededelingen, maar ook voor verbinding. Stel vragen die het persoonlijke en menselijke naar boven halen en het team dichter bij elkaar brengen.
3.Betrek ook de onverwachte stemmen
Nodig niet alleen de usual suspects uit in denktanks of werkgroepen. Juist door anderen ruimte te geven, ontstaat draagvlak en eigenaarschap bij veranderingen in het onderwijs.
4. Wees duidelijk én vriendelijk
Helderheid over rollen en afspraken geeft rust. Combineer dat met een zachte toon naar de persoon en een harde lijn naar de taak. Dit helpt teamleden hun rol beter te begrijpen en effectief samen te werken.
5. Zoek partners die doorvragen
Of het nu gaat om nieuwe docenten of procesondersteuning: kies partners die geen genoegen nemen met een algemeen profiel, maar doorvragen naar de echte behoefte. Zo zorg je dat werving en ondersteuning optimaal aansluiten bij het team.
Als interimer koos Jeanine ervoor om ruim de tijd te maken om te observeren, te luisteren en te verbinden: “Ik heb in de eerste weken echt iedereen individueel gesproken.” Vertelt ze: “Ik dacht: ik moet ze leren kennen, maar ze leren mij ook kennen.”
Ook de dagelijkse routines kregen een menselijke lading. Waar dagstarts eerder vooral functioneel waren, introduceerde Jeanine nieuwe vragen: “Wat neem je mee uit het weekend? Voor wie heb je deze week extra oog?” Het team moest daar eerst wel even aan wennen, geeft Jeanine toe: “Maar na een paar weken gingen mensen elkaar opzoeken en dat bracht een prettige dynamiek, verbinding en openheid.”
Juist door ook die kritische stemmen te horen, en ze in plaats van negatief, positief en vanuit de relatie te benaderen stabiliseerde het team: “Ik kan iemand wel telkens op het matje roepen als diegene iets doet wat mij niet aanstaat, maar daar bereik je uiteindelijk niets mee.” Legt Jeanine uit. “Juist benoemen wat ze wél goed doen biedt uiteindelijk opening voor een goed gesprek over wat je graag anders zou zien.”
Om draagvlak te creëren, eigenaarschap te stimuleren en overdracht te borgen vormde Jeanine een denktank. Ze koos hiervoor bewust mensen die veel informele verbindingen in het team hadden. Leffert, die inmiddels aangenomen was als nieuwe teamleider, zag hoe deze aanpak het team versterkte: “Veel mensen kregen weer vertrouwen dat zij iets konden bijdragen. Dat maakte dat ze naar voren traden, in plaats van zich terug te trekken.”
Samen stonden Leffert en Jeanine voor nog een grote taak: het aannemen van acht nieuwe collega’s: de helft van het team. Een team met een sterke samenwerkingsopdracht. Jeanine: “Het is hier echt een speerpunt dat we met zijn allen om de student heen staan. Dat vraagt om een team dat goed op elkaar aansluit. Vandaar dat we sollicitanten ook een dagdeel hebben laten meelopen.”
Behalve de aansluiting bij het team, keken Leffert en Jeanine ook naar de persoonlijke eigenschappen van sollicitanten. Leffert: “Onze docenten moeten stevig in hun schoenen staan, maar ook zichzelf kunnen relativeren, humor hebben.” Jeanine: “Als je hier alleen je lesje af komt draaien, ben je niet aan het juiste adres. Als entree-docent moet je echt aanvoelen wat een klas, een student op dat moment nodig heeft.”
“Ik voelde me gelijk welkom in het team. Het team heeft een warmte die je niet overal vind.”
“Ons team is echt rechttoe rechtaan: we weten wat we aan elkaar hebben. Ik heb niet het gevoel dat dingen in achterkamertjes blijven hangen. In vergaderingen kan het er soms stevig aan toe gaan, maar iedereen zegt wat er op zijn hart ligt. Dat brengt juist beweging en verandering, en heel belangrijk: je weet waar je aan toe bent.”
“Wat ik bijzonder vind, is dat we niet op elkaars tekortkomingen gaan zitten, maar juist het positieve benadrukken. Daardoor is dit echt een team waarin je energie krijgt in plaats van dat het je energie kost.”
In Metafoor Onderwijs vonden Leffert en Jeanine een partner die hen goed ondersteunde, juist op die specifieke profielen: “De recruiters vroegen echt goed door: wat zoeken jullie precies, wat heeft dit team nodig?” vertelt Jeanine. “Ook als een kandidaat werd afgewezen vroegen ze door, zo leerden ze onze behoefte steeds beter kennen.”
Van de 8 nieuwe werknemers kwamen er 4 vanuit Metafoor. Leffert: “Ze schakelden snel en adviseerden over praktische zaken als contracten. Juist in een fase waarin we in korte tijd veel nieuwe collega’s nodig hadden, maakte dat een groot verschil.”
Één docent is inmiddels al overgenomen in vaste dienst door mboRijnland. “Het is fijn dat dat zo snel kon,” zegt Jeanine. “Uiteindelijk wil je toch zo veel mogelijk mensen direct in dienst nemen.” Vult Leffert aan.
Het Entree-team dat nu aan de start van het schooljaar staat, is een team dat door de medewerkers als ‘direct en eerlijk, maar erg warm’ wordt omschreven. Wat blijft, is de erfenis van Jeanine’s aanpak: het belang van verbinding. “Waar we mee doorgaan is de verbinding die Jeanine heeft ingezet. Dat blijft een sleutel,” zegt Leffert: “het biedt de basis om in kleine stappen gewenste organisatorische en onderwijskundige veranderingen door te voeren.”
Metafoor Onderwijs blijft ondertussen betrokken: met het opvangen van tijdelijke tekorten, maar ook bij het ondersteunen van docenten die via Metafoor in dienst zijn. Zo wordt samen gewerkt aan sterk en weerbaar onderwijs, vanuit verbinding.
Ben jij ook op zoek naar personeel dat het verschil maakt? Bij Metafoor Onderwijs kun je terecht voor HR-strategisch advies en werving van docenten en onderwijsondersteunend personeel. Bekijk hier hoe we werken of neem direct contact met ons op voor een vrijblijvend gesprek.
Als expert aanwezigheid bij ROC Midden Nederland zet Bram zich dagelijks in om studenten te...
Lees meer
Hoe kan een goede ademhaling je helpen met meer rust voor de klas te staan?
Lees meer