Docenten behouden: do’s en don’ts

Hoe behoud je docenten?

Als goed functionerende medewerkers vertrekken is dat een groot verlies. Helaas heeft elke onderwijsorganisatie hiermee te maken. Niet alleen vertrekken collega’s om bij een andere school te gaan werken, ook gaan steeds meer collega’s met pensioen. Daarnaast vertrekken soms collega’s volledig uit het onderwijs, om bijvoorbeeld als coach of vertaler te gaan werken. Wat te doen? Docenten behouden: do’s en don’ts.

Stress en verveling
ontstaan bij gebrek
aan autonomie

Behoud docenten met werkgeluk

Onderzoek van Klassewerkplek toont aan dat werkgeluk een grote invloed heeft. Scholen met gelukkige docenten hebben minder moeilijkheden bij het invullen van vacatures en het behouden van medewerkers. Hoewel het belangrijk is, wordt er nog steeds weinig direct gestuurd op werkgeluk en werkplezier in het onderwijs, terwijl dit toch duidelijke voordelen kan bieden. Het lastige is dat de oorzaak aan twee kanten kan liggen: te veel stress of juist te weinig uitdaging (lees: verveling). Stress én verveling slaan toe bij gebrek aan autonomie.

Meer autonomie is zéér gewenst

Volgens onderzoek van VOION kenmerkt het werk van docenten zich ‘door hoge taakeisen met weinig sturingsmogelijkheden, ook wel ‘stressvol werk’ genoemd én door ‘saai werk’ (lage taakeisen met lage autonomie).’ In beide gevallen is het geven van meer autonomie een manier om de ervaren psychosociale belasting te verminderen. Een ruime meerderheid van de docenten (73,7%) geeft aan dat extra maatregelen nodig zijn om de stress en werkdruk te verminderen.

80% van de docenten
kan eenvoudig elders
aan de slag

Ongewenst gedrag en te weinig aansluiting op vaardigheden

Ook geven docenten aan dat het werk vaak emotioneel zwaar is. Bovendien geeft 22% van de docenten in het voortgezet onderwijs aan dat zij ongewenst gedrag meemaken. Dit komt voor door leerlingen (16%). Slechts 64,3% van de docenten vindt dat de kennis en vaardigheden goed aansluiten bij hun huidige werk, terwijl 80,2% van de docenten aangeeft gemakkelijk werk te kunnen vinden bij een andere werkgever.Hoe creëer je meer werkplezier in het onderwijs?

Werkplezier is een belangrijk punt als het gaat om het behouden van medewerkers voor de organisatie. Te veel medewerkers ervaren weinig werkplezier. Werkplezier is plezier in het werk en plezier op het werk.

Vraag elkaar
wat er nodig is om
goed te werken

Werkplezier bestaat uit 3 componenten

Element 1: Vaardigheden

Hoe kun je werken aan je capaciteiten en manieren vinden om je werk effectief te doen? Een aanpak om dit te verbeteren is door als team samen te werken. Denk aan samenwerking of op organisatorisch vlak. Vaak worden verschillende onderwijsniveaus gescheiden gehouden wat betreft overleg en besprekingen. Maar steeds meer zien we de waarde in van gezamenlijke aanpak. Je kunt namelijk veel van elkaar leren en tegelijkertijd de teamgeest versterken. Niet alleen binnen je eigen team, maar in de hele organisatie.

Element 2: Relatie met collega’s

De onderlinge relatie tussen jou en je collega’s is cruciaal voor het werkplezier in je team. Investeer daarom in onderling vertrouwen door elkaar te respecteren en te steunen. Richt je op het delen van successen, hoe klein ook, omdat dit positieve energie genereert. Op mindere dagen kan dit ook helpen; vraag elkaar dagelijks hoe het gaat en wat er nodig is om goed te kunnen werken.

Hoe kunnen we
elkaar helpen?

Element 3: Zelfstandigheid

Zelfstandigheid is essentieel voor werkplezier. Medewerkers hebben dit nodig bij taken zoals lesvoorbereiding en het nakijken van toetsen. Maar wat is het effect van zelfstandigheid op het algehele werkplezier? Het is aan de medewerker om te ontdekken welke taken energie geven en welke juist energie kosten. Dit hoort bij zelfstandigheid, maar het is ook belangrijk om elkaar hierbij te ondersteunen. Bespreek dit tijdens een vergadering: hoe kun je elkaar helpen? Het begint allemaal bij het individu.

Vier focuspunten voor meer werkgeluk en -plezier

Zorg voor een passende functie

De beleving van iemands werkomgeving hangt sterk samen met de functie die hij of zij uitoefent. Als de vereisten van de functie goed aansluiten bij de kennis, vaardigheden en capaciteiten van een persoon, zal deze zich competenter voelen en de werkomgeving als aantrekkelijker ervaren. Het is belangrijk dat functievereisten kunnen evolueren en zich aanpassen naarmate een persoon zich ontwikkelt.

Iedereen voelt zich
graag competent

Prioriteer welzijn en individuele wensen

Leidinggevenden spelen een cruciale rol in de motivatie van teamleden. Teamleden waarderen leidinggevenden die hen horen, oog hebben voor hun welzijn en rekening houden met hun persoonlijke wensen. Het bieden van autonomie is een fundamentele behoefte van teamleden die moet worden erkend en ondersteund.

Stimuleer een samenwerkingscultuur

Een positieve werkomgeving voor leraren wordt gekenmerkt door een cultuur van samenwerking. Dit houdt in dat collega’s voortdurend kennis delen, elkaar aanmoedigen, gezamenlijk reflecteren en samenwerken aan curriculumontwikkeling. Een dergelijke cultuur bevordert samenwerking, onderlinge ondersteuning, begrip voor elkaars behoeften en de bereidheid om hulp te vragen.

Een goede match
is van vitaal belang

Focus op de match met de organisatie

Onderzoek toont aan dat teamleden zich meer aangetrokken voelen tot organisaties die vergelijkbare doelen en waarden nastreven. Een gedeelde norm over belangrijke zaken bevordert het vertrouwen onder teamleden en verhoogt de voorspelbaarheid binnen de organisatie. Een goede match tussen individuen en de organisatie is van vitaal belang voor de aantrekkelijkheid en effectiviteit van een school(bestuur).

Meer tips voor het behouden van docenten in het VO?

De werkdruk voor docenten is torenhoog. Hoe behoud je docenten? Simpele oplossingen liggen in het verschiet..

➜ Vier tips voor behoud van medewerkers