Formeren is vooruitkijken: Chama Aslimani deelt haar visie

De sleutel tot rust in het team? ‘Vooruitkijken’, zegt Onderwijsmanager Chama Aslimani. In gesprek met Metafoor deelt ze haar inzichten over een effectieve formatie. “Als je pas naar oplossingen gaat zoeken als het al brandt, ben je te laat.”

“Goed formeren gaat niet om de rekensom.” Chama Aslimani zegt het zonder aarzeling. Als onderwijsmanager voor de opleidingen Maatschappelijke Zorg en Sociaal Werk op het Welzijn College van ROC Midden Nederland weet ze precies wat formeren wél is: weten wat je nodig hebt, en daarop vooruitwerken. In dit artikel deelt Chama Aslimani haar visie op formeren, inclusief tips voor onderwijsprofessionals die actief willen bijdragen aan een doordachte formatie.

Onderwijsvisie als basis voor de formatie

Weten wat je als opleiding nodig hebt, begint bij een heldere onderwijsvisie. Voor de opleidingen waar Chama verantwoordelijk voor is, betekent dat levensecht en betekenisvol leren in de praktijk. Studenten werken aan echte vraagstukken in de samenleving, samen met andere professionals en onder begeleiding van een docent. Bijvoorbeeld in een asielzoekerscentrum, een verpleeghuis of een maatschappelijke organisatie. “Onze studenten hebben bijvoorbeeld onlangs de herinrichting van een speeltuin afgerond om de leefbaarheid in de wijk te vergroten,” vertelt Chama.

Dat is belangrijke input voor het formatieproces, want een opdracht in de wijk begeleiden vraagt om andere kwaliteiten dan een traditionele les in de klas verzorgen. “We merken dat bijvoorbeeld zij-instromers met praktijkervaring, mensen die de wijk kennen of die ervaring hebben met specifieke doelgroepen, vaak heel goed passen binnen deze manier van werken,” legt Chama uit. “Het zijn vaak pioniers, verbinders, mensen die het werkveld begrijpen en het onderwijs in willen brengen. Dat neem ik nadrukkelijk mee in het formatieproces. We hebben docenten nodig die niet alleen lesgeven, maar ook de verbinding met de wijk en de praktijk weten te maken.”

Vooruitkijken in het formatieproces: benut de regio en je team

Chama kijkt ook buiten haar eigen organisatie om vooruit te plannen. “Ik kijk bijvoorbeeld naar de instroom op de lerarenopleidingen,” legt ze uit. “Als ik zie dat er in onze regio maar één klas start voor de opleiding docent Nederlands, weet ik: over vier jaar zijn daar misschien vijftien afgestudeerden van, en die moeten dan alle scholen in de regio bedienen. Dan weet je dat het krap wordt. Dus moet ik nú al anticiperen.”

Tijdig inzicht in wat er nodig is binnen je formatie, geeft ruimte om proactief en creatief naar oplossingen te zoeken voor de tekorten die eraan komen. Zo kijkt Chama bewust ook naar talent buiten de traditionele paden. “Met het oog op het tekort aan docenten Nederlands heb ik bijvoorbeeld iemand aangenomen die eerder als inburgeringsdocent werkte. Die heeft een sterke taalkundige achtergrond en kan onderdelen van leerjaar één uitstekend verzorgen.”

“Het inrichten van het onderwijsprogramma vraagt soms ook om flexibiliteit, slim plannen en creatief roosteren,” legt Chama uit. “Zeker als je te maken hebt met schaarste aan bepaalde vakdocenten. We kijken goed welke onderdelen van het programma breed inzetbaar zijn, zodat meerdere collega’s dat kunnen oppakken. Zo creëren we meer wendbaarheid in het team en zorgen we dat het onderwijs altijd door kan gaan, zonder dat de kwaliteit onder druk komt te staan.”

Metafoor Onderwijs ondersteunt Chama bij het vinden van tijdelijke krachten. Soms voor een jaar, soms voor een kortere of langere periode. “Ik weet vaak in februari al welke tijdelijke collega’s ik het volgende schooljaar nodig heb,” vertelt ze. “Die duidelijkheid en rust vooraf maakt echt het verschil, zowel voor mij als voor het team. Het zorgt ervoor dat we met vertrouwen vooruit kunnen kijken en ons kunnen blijven richten op goed onderwijs voor onze studenten.”

Ook op momenten dat er tijdelijk extra druk op het team ligt, bijvoorbeeld omdat er grote ontwikkelopdrachten liggen, doet ze bewust voor haar formatie of strategisch peresoneelsplanning een beroep op Metafoor voor aanvullende ondersteuning. “Soms huur ik iemand tijdelijk in om collega’s meer ruimte te geven om hun opdrachten goed uit te voeren. Het gaat dan niet om ziekte of uitval, maar om ervoor te zorgen dat we de kwaliteit van het onderwijs en de begeleiding van studenten hoog kunnen houden. Het is dus geen structurele extra formatie, maar een bewuste keuze om tijdelijk capaciteit toe te voegen wanneer de situatie daarom vraagt. Als je pas gaat zoeken naar oplossingen als het al spaak loopt, ben je eigenlijk te laat.”

In die situaties werkt de samenwerking met Racha Saja, haar vaste contactpersoon bij Metafoor, soepel en effectief. “Racha weet precies wat voor type docent wij nodig hebben. Ze stuurt alleen nog profielen door die passen. En soms komt ze zelf al met een suggestie, ook als ik nog niets heb gevraagd. Dat vind ik sterk: dat iemand meedenkt, ook als daar op dat moment niet direct iets tegenover staat.”

De laatste formatie onderwijsronde voor Chama

Voor Chama is deze formatie bijzonder: het is de laatste keer dat zij als onderwijsmanager het team samenstelt voor haar opleidingen, voordat ze begint aan haar nieuwe functie als directeur van het Welzijn College. Juist daarom is het zo belangrijk dat alles goed staat. Ze laat een team achter dat past bij de koers van het Welzijn College: betrokken, wendbaar en klaar voor de toekomst. Er is ruimte om te anticiperen, bij te sturen en te versterken. “De rust in het team begint met vooruitkijken”, zegt ze. En die rust heeft ze weten te realiseren.